“Fail fast, Learn fast, Move fast”

Nay tôi xin được chia sẻ đến các bạn khởi nghiệp một kỹ thuật mà tôi đã trả giá rất nhiều trước khi chạm được “Thất bại nhanh, Học nhanh và Dịch chuyển nhanh”. Kỹ thuật này, nếu được áp dụng thành công, các dự án khởi nghiệp theo lối mòn sẽ thoát được vòng tròn luẩn quẩn “Idea, Dấn thân, Gồng, Thất bại”. Nhiều dự án làm 5 năm, 7 năm… để rồi thấy bức tranh khởi nghiệp vẫn rất đẹp, nhưng tương lai vẫn mãi mịt mờ.

Trong suốt quá trình triển khai của Saolatek 2 năm qua, tôi áp dụng nguyên tắc Fail Fast, tức không phải đợi rõ rồi mới làm chỉ để mong cầu một phép thử không bị fail. Thay vào đó, thử rồi sẽ rõ, fail nhanh để học nhanh. Đơn cử tuyển sinh viên thực tập, các bạn trẻ giờ trông rất “same same”, đợi phỏng vấn nhiều vòng, tuyển thật kỹ rồi mới làm thì rất lâu, mà chưa chắc các công cụ tuyển dụng là đúng. Do đó, tôi chỉ nói chuyện sơ bộ rồi tuyển vào, triển khai công việc, chấp nhận tỷ lệ fail lên đến 90%, nhưng bù lại tốc độ học của tôi và đội ngũ còn lại rất nhanh, việc triển khai nhanh…

Trong phát triển sản phẩm, thay vì nghiên cứu kỹ một phương án, tôi cho triển khai cùng lúc nhiều team với nhiều phương án. Phương án khả thi là triển khai luôn. Phát hiện sai tới đâu chỉnh tới đó. Người ta sợ sai, nhưng sai ở Saolatek là việc xảy ra ở số lượng lớn, tốc độ cao/hàng ngày, và tôi là người sai nhiều nhất. Nên nhiều bạn không quen vì tôi thay đổi phương án liên tục, không theo kịp, bức xúc la ỏm tỏi lên. Tôi hiểu sự ức chế của các bạn, nhưng rồi nhiều tháng cũng thành quen, “anh Tuấn nói vậy” như câu thần chú, các bạn theo đó mà chạy: sáng bảo làm nhựa in 3D, chiều bảo nhôm CNC, sáng bảo 4 chân, chiều 2 chân…

Trong thực hành, cũng vậy, slide tối soạn chưa kịp xong, diễn giả còn chưa kịp ngủ thì sáng mai tại Trường A, Hội nghị B… là phải diễn luôn. Diễn xong, ôm mớ Feedback về rồi chỉnh cho lần tiếp theo. Vatomus S850 vừa bay Demo xong, còn một số lỗi chưa kịp fix, nhưng thay vì chờ năm sau, thì kê thành cái Punch List để đó, đóng gói cho qua Mỹ dự triển lãm, đã về sẽ fix sau. Video giới thiệu sản phẩm sáng hôm sau triển lãm mà 2h tối hôm nay các bạn editor ở VN vẫn đang chỉnh, còn tôi thì chưa từng xem qua bản draft, hôm sau rồi cũng chạy ngon lành và khách hàng rất thích thú, còn một số sạn nhưng họ vẫn vui vẻ góp ý để mình hoàn thiện.

Tất cả chu trình này được thực hiện trong mọi việc… với tốc độ rất cao, thất bại là thứ thấy nhiều nhất mỗi ngày… nhưng bản chất là một phép thử fail để loại trừ chứ tôi không xem đó là thất bại.

Tôi khuyến khích thử nghiệm nhanh, chấp nhận thất bại sớm, ở phạm vi nhỏ, có kiểm soát, chấp nhận được để học hỏi và cải thiện. Tôi tạo ra các phiên bản thử nghiệm (prototype) hoặc sản phẩm tối thiểu (MVP – Minimum Viable Product), đưa ra thị trường nhanh, thu thập phản hồi, và điều chỉnh dựa trên dữ liệu thực tế.

Nguyên tắc cốt lõi:

• Thử nghiệm nhanh: Thay vì lên kế hoạch chi tiết, bạn nhanh chóng xây dựng một phiên bản đơn giản để kiểm tra ý tưởng.

• Thất bại sớm: Nếu ý tưởng không hiệu quả, bạn sẽ sớm nhận ra qua phản hồi thực tế, tránh lãng phí tài nguyên vào thứ không khả thi.

• Học hỏi liên tục: Mỗi thất bại hoặc thành công nhỏ là cơ hội để thu thập dữ liệu, hiểu rõ nhu cầu khách hàng, và cải thiện sản phẩm.

• Lặp lại (iterate): Dựa trên bài học, bạn tinh chỉnh sản phẩm và lặp lại quá trình cho đến khi đạt kết quả mong muốn.

Tại sao quan trọng?

• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Phát hiện vấn đề sớm giúp tránh đầu tư mù quáng vào ý tưởng kém hiệu quả.

• Tăng tính linh hoạt: Cho phép điều chỉnh nhanh dựa trên phản hồi thực tế thay vì giả định.

• Khuyến khích sáng tạo: Tạo môi trường an toàn để thử nghiệm ý tưởng mới mà không sợ thất bại.

Làm sao để áp dụng?

• Xác định mục tiêu nhỏ: Tập trung vào một tính năng hoặc ý tưởng cụ thể để thử nghiệm.

• Tạo MVP: Xây dựng phiên bản đơn giản nhất có thể hoạt động được.

• Thu thập phản hồi: Đưa sản phẩm đến người dùng thực tế, đo lường kết quả (lượt dùng, lỗi, ý kiến…).

• Phân tích và cải thiện: Dùng dữ liệu để quyết định giữ, sửa, hay bỏ ý tưởng.

• Lặp lại: Tiếp tục chu kỳ cho đến khi đạt kết quả tốt.

Lưu ý:

• Thất bại không phải mục tiêu: Mục tiêu là học hỏi, không phải cố ý thất bại.

• Cần văn hóa cởi mở: Đội nhóm phải chấp nhận thất bại như một phần của quá trình học hỏi, không đổ lỗi.

• Dữ liệu là chìa khóa: Phản hồi thực tế từ người dùng quan trọng hơn giả định cá nhân.

Tóm lại, “fail fast, learn fast, move fast” là cách tiếp cận thực dụng, giúp bạn thử nghiệm nhanh, học từ sai lầm, và cải thiện liên tục để tạo ra sản phẩm tốt hơn.

Đôi dòng chia sẻ, chúc các bạn thành công!
Thank you,
Tuấn Trần