Chairman – Người đàn ông và chiếc ghế

Có những người năng lực, nội lực được xây dựng tốt tới mức dù họ không ngồi trên chiếc ghế cụ thể nào, không cần một danh xưng chủ tịch, tổng giám đốc, lãnh đạo… nào nhưng vẫn được người người tôn kính, lắng nghe và có sức ảnh hưởng đến rất nhiều người khác.

Và có những chiếc ghế đầy quyền năng, bao gồm một hệ thống được thiết lập để đảm bảo quyền của chiếc ghế… dù là ai, miễn là ngồi vào chiếc ghế thì sẽ có một quyền lực to lớn. Nên không ít người đã bằng mọi cách để được ngồi vào chiếc ghế ấy.

Tiếc rằng, nhiều người không nhận ra đó là một lựa chọn vô cùng nguy hiểm. Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, không chú ngựa nào có thể chạy ngày vạn dặm như ngựa xích thố, nhưng không phải ai cũng có thể ngồi trên lưng của nó, vì một cái vươn mình cũng có thể hất văng chủ nhân 8 thước. Với Lữ Bố thì sự tương xứng đã tạo ra cặp đôi hoàn hảo. Sự tương xứng giữa năng lực của một người và quyền lực của một chiếc ghế cũng có ý nghĩa tương tự.

Tôi nhớ những năm 2009, lúc chỉ là một trưởng nhóm chịu trách nhiệm nghiệm thu chất lượng (QC) cho một dự án tầm hơn 30 triệu usd. Từ đầu vào, vật tư, thiết bị… cho đến đầu ra là sản phẩm sau gia công lắp đặt… hầu hết đều có vai trò của tôi. Tiêu chuẩn dầu khí thực sự rất cao, tính tuân thủ quy trình rất tốt, và một QC như tôi thật sự rất nhiều quyền, trong tất cả các quyền đó, có thể nói quyền “từ chối” (Reject) là quyền ghê gớm nhất. Một lô hàng hàng tỷ đồng của nhà cung cấp, chỉ cần trầy tróc, móp méo nhẹ, là có thể bị trả về, một người thợ thi tuyển cả ngày, chỉ cần lắc đầu là mất việc. Đặc biệt hơn, Giám đốc dự án lại uỷ thác và gần như tin tôi tuyệt đối trong các quyết định liên quan tới chất lượng công trình. Vì lẽ đó, mà rất nhiều nhà thầu, rất nhiều anh em quan tâm, “chăm sóc” tôi rất chu đáo.

Sau này, khi ra khởi nghiệp, khi bắt đầu hành trình đục đẽo, xây dựng chiếc ghế thật sự của chính mình, khi phải đi gặp người khác để bán hàng, làm việc với các cơ quan để xin giấy này giấy nọ… tức từ vai bên A chuyển thành vai bên B, B’, B”… tôi mới thấm. Mỗi khi bị đối đãi không tốt, tôi lại thấy đâu đó hình ảnh của mình trước đây. Tôi không đến nỗi quan liêu hay quá tệ khi đó, nhưng thật sự chiếc ghế quyền lực dù bé bé cũng đã biến tôi thành một ông trời con với không ít lần mang thái độ dở tệ.

Từ đó, tôi trở nên rất cẩn trọng khi nhìn thấy những chiếc ghế có gắn sẵn quyền lực, quyền càng lớn thì càng đáng lo. Không phải tự nhiên như thế, mà vì tôi cũng gặp đôi lần, một người đang yên đang lành, đang phát triển tốt, đùng phát bỏ lên chiếc ghế đầy quyền uy, tưởng là may mắn, nhưng hoạ cũng từ ngày đó mà đến, đức độ từ ngày đó mà mai một, nghiệp từ ngày đó mà gieo rắc… cuối cùng thất bại nghiêm trọng, giờ không biết phải làm gì tiếp theo.

Cũng giống như một cái cây, bạn trồng từ bé, sao 20 năm đâm rễ vào lòng đất, nó to lớn nhưng rất vững vàng, chống được gió bão. Cũng một cái cây khác, bạn đào gốc, bó rễ, rồi mang ở đâu đó về nhà trồng, trông cũng to lớn, hoành tráng nhưng có gió bão đi qua là ngã đổ ngay. Chiếc ghế cũng vậy, năng lực của bạn, kinh nghiệm của bạn, đức độ của bạn, bản lĩnh của bạn, lập trường của bạn… cần đủ tốt và tương xứng, trước khi bạn ngồi vào đó. Thời gian, sự khắc nghiệt, những cơn lốc… sẽ là thách thức trực tiếp lên cái cây, tức là người ngồi trên ghế chứ không phải chiếc ghế (mặt đất), nên cần cẩn trọng và cân nhắc, tránh lợi bất cập hại.

Thanks.

Tuấn Trần.

Tham khảo thêm các bài viết khác của tác giả tại đây

Truy cập vào website để xem thêm các bài viết khác